6 fases van het keuzeproces

Keuzeproces en de 6 fases volgens Otto Taborsky

Een keuzeproces bestaat uit 6 fases. Fase 1 komt op school en vaak ook thuis aan bod. Op school met hulp van het onderdeel ‘Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding (LOB). Dit zijn lessen en activiteiten die leerlingen ondersteunen bij het maken van hun loopbaankeuzes. En thuis, vaak tussendoor. Hieronder meer informatie over fase 2 t/m 6;

  1. het besef ‘ik moet kiezen’; wordt bewust van waar je staat
  2. het accepteren van keuze onzekerheid
  3. informatie verzamelen; onderzoek vrijuit
  4. kritisch kijken en vergelijken
  5. de keuze maken; een groeiproces
  6. de uitvoering; aan de slag

 

Fase 2) het accepteren van keuze onzekerheid

Een bijverschijnsel van het moeten kiezen, is een gevoel van onzekerheid. Accepteer dat er de komende tijd een knagend gevoel van onzekerheid kan zijn. Alleen als je dit toelaat kun je open om je heen kijken en de mogelijkheden exploreren. Het is een valkuil om snel een beslissing te willen nemen om van dat onaangename gevoel af te zijn. Het blijft altijd een gok. En het besef dat een studiekeuze niet voor de rest van je leven bepalend is, dat je je verder kunt ontwikkelen, kan voor jongeren heel erg helpend zijn. 

Keuze onzekerheid kan worden beperkt wanneer een studiekiezer een zo realistisch mogelijk beeld van zichzelf krijgt. Het ontdekken wat je leuk vindt en wat bij jou past helpt bij het maken van keuzes. 

Fase 3) informatie verzamelen

Vanuit verschillende gezichtspunten ga je alternatieven onderzoeken. Kijk vanuit jouw wensen en ideeën. Start met een beter inzicht in jezelf en ga niet eerst direct allerlei studies bekijken. Zorg voor inzicht in je kwaliteiten, drijfveren, hoe je het beste leert, wat je belangrijk vindt in je leven/werk/studie. Kijk naar hoe je je kwaliteiten in wilt zetten.

Het antwoord op deze en soortgelijke vragen geven je richting, het is als het ware een kompas en verkleint het aantal studies waaruit je wilt kiezen. Binnen de #studiekeuzebootcamp gaan we allereerst aan de slag met bovenstaande vragen om zo jouw gedragsprofiel helder te krijgen. Dit doen we door middel van een korte vragenlijst van Thomas International en het samen doorlopen van een talenten quiz.

Daarna kun je vrijblijvend gaan brainstormen over nog openstaande studies. Verbindt nog geen consequenties aan mogelijke keuzes. Bedenkingen en vooronderstellingen hoeven je niet belemmeren om informatie in te winnen! 

Fase 4) kritisch kijken en vergelijken

Vergelijk de verschillende alternatieven met elkaar. Het helpt wanneer je voor jou belangrijke criteria kunt benoemen. Vaak gaat dat automatisch doordat je je sterk verbonden voelt met een alternatief of een keuze. Een gesprek met anderen die jou goed kennen, kan in deze fase zeer nuttig zijn. Zij kunnen wellicht benoemen wat jij onbewust onderbelicht of zelfs niet ziet. Dit kan je keuzeproces versnellen.

Tijdens de bootcamp stellen we een aantal criteria op waarop jij je studies wilt vergelijken. Te denken valt aan op reisafstand van huis, studiestad, grootte van de instelling waaraan je gaat studeren, de manier van lesaanbod etc. Wat zijn ‘harde’ criteria en wat zijn de ‘zachte’ criteria? 

Fase 5) de keuze maken

De overgang van “niet weten wat je wilt” naar “weten wat je wilt” is vaak moeilijk aan te wijzen. Vaak valt de studiekiezer weer even terug naar fase 1 of 2. Dan kan het helpen om weer even een stap terug te zetten naar fase 4; zoek nog wat extra dingen uit of ga in gesprek met anderen. 

Vaak valt de beslissing onbewust: je weet niet waarom je iets beslist of waarop jouw beslissing is gebaseerd. Heb je dat wel onderzocht, dan geeft dat je energie om echt te gaan voor de gekozen richting. Je komt nu met overtuiging naar buiten, je gaat er meer over praten en daardoor ga je steeds meer achter je keuze staan.

Fase 6) de uitvoering

Heb je uiteindelijk een beslissing genomen, dan leidt dat meestal tot energie: je krijgt er zin in. Obstakels die de realisatie in de weg kunnen staan, worden opgeruimd. Deze laatste fase van de uitvoering kenmerkt zich door een grote daadkracht. Het zal ook echt wel wennen zijn, het verschil tussen voortgezet en hoger onderwijs is vaak best groot. Maar ook hier zijn er weer kleinere deelstappen die genomen kunnen worden om hierin uiteindelijk verder te groeien. 

Meer
artikelen